Τι είναι; Καθώς η καρκινική εξαλλαγή προχωράει σε ένα ενδοπορικό καρκίνωμα που δεν έχει γίνει αντιληπτό, τα κακοήθη κύτταρα συνεχώς πολλαπλασιαζόμενα διαβρώνουν το βασικό φραγμό του πόρου ή του λόβιου και εξέρχονται στο συνδετικό υπόστρωμα του μαστού. Η διαδικασία αυτή αποτελεί τη διήθηση και είναι εκείνη που δίνει πλέον στα καρκινικά κύτταρα τη δυνατότητα να μεταναστεύσουν.
Σε ποιες κατηγορίες διακρίνεται; Ανάλογα με τη έκταση της μετακίνησης των κυττάρων και με βάση την κλινική εικόνα και την απεικόνιση, έχουμε:
– τοπική νόσο: τα καρκινικά κύτταρα περιορίζονται στους ιστούς του μαστού
– περιοχική νόσο: τα καρκινικά κύτταρα έχουν εισέλθει στα λεμφαγγεία και έχουν ταξιδεύσει στους περιοχικούς λεμφαδένες, κατά κύριο λόγο της μασχάλης, σπανιότερα και σε άλλες ομάδες λεμφαδένων.
Τόσο στη μία όσο και στην άλλη περίπτωση, καρκινικά κύτταρα ενδέχεται να έχουν εισέλθει και σε αιμοφόρα αγγεία και να βρίσκονται και στη συστηματική κυκλοφορία, χωρίς όμως να μπορούμε να τα εντοπίσουμε με βεβαιότητα με κάποια απεικονιστική μέθοδο.
Πώς Εκδηλώνεται; Στο στάδιο αυτό η νόσος μπορεί να είναι ασυμπτωματική, για παράδειγμα μια μικρή βλάβη σε εν τω βάθει θέση σε έναν ευμεγέθη μαστό. Συνήθως όμως δίνει κάποιο σύμπτωμα, όπως:
- Ψηλαφητή μάζα, με τη μορφή όγκου σαφών ορίων, σκληρής υφής, ανώμαλης επιφάνειας και σύμφυσης με τον γύρω αδένα. Σποραδικά ενδέχεται η μάζα να εκλύει και βύθιο πόνο, εάν διηθεί κάποια μικρή νευρική απόληξη ή μυικές ίνες του μείζονα θωρακικού μυός, πάνω στον οποίο στηρίζεται ο μαζικός αδένας.
- Ψηλαφητή εστιακή σκληρία στο μαστό, που δεν υπήρχε και εμμένει μετά από 1 ή 2 εμμηνορυσιακούς κύκλους
- Εισολκή του δέρματος του μαστού, σε περιπτώσεις που η καρκινική βλάβη διηθεί τους συνδέσμους που ενώνουν τον αδένα με το δέρμα.
- Εισολκή της θηλής που δεν υπήρχε και δεν αναστρέφεται με την άσκηση πίεσης, όταν η βλάβη αναπτύσσεται πίσω από τη θηλή και διηθεί του μείζονες γαλακτοφόρους πόρους.
- Ψηλαφητοί μασχαλιαίοι λεμφαδένες, ευκίνητοι, σκληροί
- Πώς Απεικονίζεται; Η καρκινική βλάβη στη φάση αυτή δίνει ύποπτα απεικονιστικά ευρήματα που είναι δύσκολο να διαλάθουν της προσοχής.
Μαστογραφία: στοιχεία ύποπτα διηθητικής βλάβης είναι:
– σκίαση αυξημένης πυκνότητας, με ασαφή όρια, αστεροειδείς προσεκβολές ή ασαφοποίηση του περιγράμματος
σε μεγάλη έκταση
– οζόμορφη αλλοίωση με μικροαποτιτανώσεις
– πλειόμορφες, γραμμοειδείς μικροαποτιτανώσεις διάσπαρτες σε μεγάλη έκταση
– διαταραχή της αρχιτεκτονικής του μαστού, που δεν υπήρχε
– αύξηση μεγέθους σε προϋπάρχουσα βλάβη
Υπερηχογράφημα: σε υπόνοια διηθητικής βλάβης αποτελεί σημαντική συμπληρωματική εξέταση, καθώς μπορεί να δώσει περεταίρω πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά μιας μαστογραφικής αλλοίωσης, όπως:
– σε ψηλαφητή βλάβη εάν είναι συμπαγής, εάν τα όριά της είναι ασαφή και επηρεάζουν το γύρω παρέγχυμα,
καθώς και εάν έχει αυξημένη αγγείωση. Με την ελαστογραφία εκτιμάται επιπλέον και η αυξημένη σκληρότητα της
βλάβης σε σχέση με τους υγιείς ιστούς.
– σε διάσπαρτες τμηματικές μικροαποτιτανώσεις, όπως και σε διαταραχή αρχιτεκτονικής μπορεί να εντοπίσει
περιοχές ελλατωμένης ηχογένειας συμβατές με διηθηση.
– σε έλεγχο μασχαλιαίων λεμφαδένων, να αναδείξει αλλοιώσεις συμβατές με διήθηση του λεμφαδένα, όπως
ανομοιογένεια του φλοιού του και εξάλειψη της πύλης του.
Μαγνητική Μαστογραφία: Η ευαισθησία της εξέτασης είναι πολύ υψηλή για τις διηθητικές βλάβες φτάνοντας το 98%. Τα ευρήματα στις διηθητικές βλάβες είναι τόσο μορφολογικά όσο και λειτουργικά:
– Μορφολογικά: μάζα, με ανώμαλα όρια και αυξημένη ένταση σήματος
– Λειτουργικά: πρόσληψη του σκιαγραφικού και σταδιακή αργή έκπλυση (wash-out) ή μέχρι ένα σημείο (plateu)
Ποια είναι η σημασία του; Το διηθητικό καρκίνωμα του μαστού χαρακτηρίζεται ως αρχόμενο όταν το καρκινικό φορτίο θεωρείται μικρό και περιορισμένο είτε στο μαστό που πάσχει είτε με μικρή ίσως επέκταση στους περιοχικούς λεμφαδένες. Η κατάλληλη θεραπεία μπορεί να εξασφαλίσει πολύ καλά ποσοστά ανταπόκρισης, με σημαντική μείωση των πιθανοτήτων επανεμφάνισης της νόσου και επιβίωση που πλησιάζει αυτή του γενικού πληθυσμού.