Τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα κατατάσσονται σε διάφορες κατηγορίες, ανάλογα με το μηχανισμό δράσης τους. Τα περισσότερα από αυτά παρεμβαίνουν στους μηχανισμούς αντιγραφής του DNA των καρκινικών κυττάρων, στη φάση του πολλαπλασιασμού τους, και τα οδηγούν σε κυτταρικό θάνατο. Με παρόμοιο τρόπο ωστόσο, παρεμβαίνουν και στον πολλαπλασιασμό φυσιολογικών ταχέως πολλαπλασιαζόμενων κυττάρων του οργανισμού, όπως αυτά του μυελού των οστών, του δέρματος και των βλεννογόνων του γαστρεντερικού σωλήνα, με αποτέλεσμα παρενέργειες από αυτά τα όργανα. Τα συχνότερα χρησιμοποιούμενα χημειοθεραπευτικά στον καρκίνο του μαστού είναι:
– Οι ανθρακυκλίνες, όπως αδριαμυκίνη και επιρουμπικίνη, φάρμακα που χορηγούνται από τη δεκαετία του 1980 και αύξησαν σημαντικά την επιβίωση από καρκίνου του μαστού
– Οι ταξάνες, όπως πακλιταξέλη και δοκεταξέλη, που χορηγούνται από τη δεκαετία του 1990 και επίσης συνέβαλαν σημαντικά στη βελτίωση της επιβίωσης
– οι πλατίνες, όπως σισπλατίνη και καρβοπαλτίνη
– παλαιότερα φάρμακα, όπως μεθοτρεξάτη, 5- φθοριοουρακίλη και η κυκλοφωσφαμίδη
Τα χημειοθεραπευτικά σχήματα είναι πολλαπλά και χορηγούνται ανά 2-3 εβδομάδες, για έλεγχο της τοξικότητας, και για 6-8 κύκλους, ανάλογα με την επιθυμητή συνολική δοσολογία.
Από τις συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες είναι:
– καταστολή του μυελού των οστών, με κόπωση και αναιμία (πτώση ερυθρών αιμοσφαιρίων), λοιμώξεις (πτώση λευκών αιμοσφαιρίων) και εκχυμώσεις (πτώση αιμοπεταλίων)
– δερματικές εκδηλώσεις (εξάνθημα, δερματίτιδες, μελάγχρωση, αλωπεκία)
– εκδηλώσεις από το γαστρεντερικό (στοματικά έλκη, ναυτία, έμετοι, διάρροιες)
Λιγότερο συχνές είναι:
– νευροπάθεια
– νοητική έκπτωση
– οστεοπόρωση
– εμμηνόπαυση
– καρδιοπάθεια
