Η εκτίμηση της κατάστασης των μασχαλιαίων λεμφαδένων που δέχονται τη μεγαλύτερη ποσότητα λέμφου απο το μαστό είναι απαραίτητη στο πλαίσιο της σταδιοποίησης της διηθητικής νόσου.
Βιοψία Λεμφαδένα Φρουρού
Αποτελεί την πλέον σύγχρονη τεχνική εκτίμησης της κατάστασης των μασχαλιαίων λεμφαδένων. Στηρίζεται στη θεωρία ότι η λέμφος του μαστού αποχετεύεται προς τους μασχαλιαίους λεμφαδένες διαμέσου ενός κομβικού λεμφαδένα, ο οποίος «φρουρεί» τον μαστό. Η υπόθεση είναι ότι εάν τα καρκινικά κύτταρα έχουν διηθήσει τα λεμφαγγεία του μαστού και έχουν εισέλθει στη λεμφική οδό, θα περάσουν πρώτα από το λεμφαδένα φρουρό και ακολούθως θα προωθηθούν προς τους επόμενους λεμφαδένες. Η ανίχνευση λοιπόν του παραπάνω λεμφαδένα (που μπορεί να είναι και περισσότεροι) με κατάλληλες τεχνικές (έγχυση χρωστικής και ραδιοϊσοτόπου) και η βιοψία αυτού θα μας αποκαλύψει την κατάσταση και των υπόλοιπων λεμφαδένων: εάν είναι αρνητικός, θεωρούμε και τους υπόλοιπους λεμφαδένες αρνητικούς και δεν προχωρούμε σε περαιτέρω θεραπεία. Εάν είναι θετικός ο λεμφαδένας φρουρός, θεωρούμε πιθανή τη διασπορά της νόσου και στους υπόλοιπους λεμφαδένες, οπότε προχωρούμε σε περαιτέρω θεραπεία (χειρουργική ή ακτινοθεραπεία).
Ενδείξεις για τη διενέργεια της βιοψίας του λεμφαδένα φρουρού είναι:
- Κλινικά αρνητική μασχάλη, δηλαδή μη ψηλαφητοί μασχαλιαίοι λεμφαδένες
- Διηθητικό Καρκίνωμα μικρότερο από 4 εκ
- In Situ Καρκίνωμα στο οποίο επιλέγεται μαστεκτομή
Μασχαλιαίος λεμφαδενικός καθαρισμός
Εφαρμοζόταν παραδοσιακά σε όλα τα καρκινώματα του μαστού, με στόχο τη σταδιοποίηση της νόσου και τη θεραπεία των διηθημένων λεμφαδένων. Με την έλευση ωστόσο της τεχνικής της βιοψίας του λεμφαδένα φρουρού, ο ρόλος του λεμφαδενικού καθαρισμού στην εκτίμηση της μασχάλης έχει σχεδόν μηδενισθεί. Παραμένει ωστόσο η σημασία του στην απομάκρυνση των θετικών λεμφαδένων με στόχο τη μείωση των τοποπεριοχικών υποτροπών. Ανάλογα με τον αριθμό και τη θέση των μασχαλιαίων λεμφαδένων που αφαιρούνται διακρίνεται σε επιπέδου Ι, ΙΙ και ΙΙΙ και θεωρείται επαρκής όταν καλύπτει τα επίπεδα Ι & ΙΙ και περιλαμβάνει 10 τουλάχιστον λεμφαδένες.
Ενδείξεις για τη διενέργεια λεμφαδενικού καθαρισμού επιπέδων Ι & ΙΙ, και επί ψηλαφητών λεμφαδένων και επιπέδου ΙΙΙ, είναι:
- Κλινικά θετική μασχάλη με ψηλαφητούς λεμφαδένες και επιβεβαιωμένη κακοήθεια σε διαδερμική βιοψία
- Θετικός λεμφαδένας φρουρός
- Αδυναμία/ αποτυχία βιοψίας λεμφαδένα φρουρού
- Φλεγμονώδες Καρκίνωμα Μαστού
Άλλες τεχνικές
Στην προσπάθεια βελτίωσης της ευαισθησίας της βιοψίας του λεμφαδένα φρουρού καθώς και της μείωσης των επιπλοκών του μασχαλιαίου λεμφαδενικού καθαρισμού έχουν αναπτυχθεί και άλλες τεχνικές για την συλλογή και εξέταση των μασχαλιαίων λεμφαδένων, όπως:
– Ανάστροφη Χαρτογράφηση Μασχάλης (Axillary Reverse Mapping): είναι η έγχυση χρωστικής στο άνω άκρο, με στόχο την ανίχνευση των μασχαλιαίων λεμφαδένων που αποχετεύουν το άνω άκρο, ώστε να διαφυλαχθούν από την εκτομή, είτε στο πλαίσιο ενός μασχαλιαίου λεμφαδενικού καθαρισμού είτε και μιας βιοψίας λεμφαδένα φρουρού, και να αποφευχθεί το λεμφοίδημα που μπορεί να προκληθεί μετά από χειρουργείο στους μασχαλιαίους λεμφαδένες.
– Δειγματοληψία μασχάλης: είναι η αφαίρεση και ο έλεγχος 4 μασχαλιαίων λεμφαδένων σε συνδυασμό με βιοψία λεμφαδένα φρουρού, για αύξηση της ευαισθησίας της τεχνικής
– Ενδοσκοπικός λεμφαδενικός καθαρισμός: είναι η αφαίρεση των μασχαλιαίων λεμφαδένων επιλεκτικά μέσω ενδοσκόπησης της μασχαλιαίας κοιλότητας, για την αποφυγή τραυματισμών λεμφαγγείων και μείωσης των μετεγχειρητικών επιπλοκών.
Χειρουργική αντιμετώπιση καρκίνου του μαστού
