Ινοκυστικές Αλλαγές
Οι ινοκυστικές αλλαγές αναφέρονταν και ως ινοκυστική νόσος, ινοκυστική μαστοπάθεια ή και μαστίτιδα στο παρελθόν.
Τί είναι οι ινοκυστικές αλλαγές;
Οι ινοκυστικές αλλαγές οφείλονται στη φυσιολογική διακύμανση στην κατάσταση του μαζικού αδένα λόγω της ορμονικής επίδρασης που υφίσταται στη διάρκεια του εμμηνορυσιακού κύκλου. Στην πρώτη φάση του κύκλου (ωοθηλακική) ξεκινάει ένας κυτταρικός πολλαπλασιασμός, ο οποίος στη δεύτερη φάση (ωχρινική) γίνεται έντονος και προκαλεί τη λεγόμενη αδένωση του μαστού, που τον προετοιμάζει για μια πιθανή εγκυμοσύνη. Σε περίπτωση μη σύλληψης τα κύτταρα του μαστού αποπίπτουν σε μεγάλο βαθμό και ο μαστός επανέρχεται στη βασική του κατάσταση.
Οι αλλαγές αυτές εξηγούν την οιδηματώδη, ευαίσθητη και οζώδη υφή των μαστών πριν την έμμηνο ρύση και την ύφεση όλων αυτών των συμπτωμάτων – σημείων μετά.
Ωστόσο, κάθε κύκλος είναι διαφορετικός από άποψη ορμονική, οπότε και η αντίδραση των μαστών ποικίλλει εξίσου.
Η διαφορετικότητα αυτή συσωρρευμένη στο σύνολο των κύκλων μιας γυναίκας σε βάθος χρόνου, οδηγεί σε αλλαγές τόσο στο αδενικό στοιχείο του μαστού, που αλλού εκφυλίζεται και δημιουργεί κύστεις και αλλού παραμένει έντονο δημιουργώντας εστιακές αδενώσεις, όσο και στο υπόστρωμα που γίνεται πιο ινώδες και σκληρυντικό. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που αυτές οι αλλαγές χαρακτηρίζονται ως ινοκυστικές και αφορούν και γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση.
Πώς εκδηλώνονται;
Συνήθως η γυναίκα παραπονιέται για μασταλγία, κυκλική ή μη και διάχυτη ή εντοπισμένη. Μπορεί επίσης να ψηλαφά μια περιοχή του μαστού της που να την ανησυχεί, η οποία χαρακτηριστικά είναι πιο ευκρινής πριν την περίοδο και ασαφοποιείται μετά από ένα ή δύο κύκλους. Στην ψηλάφηση των μαστών ανευρίσκονται οζώδεις περιοχές, ασαφείς ως προς τα όριά τους και υπόσκληρης σύστασης.
Πώς εμφανίζονται στις απεικονιστικές εξετάσεις;
Στη μαστογραφία παρατηρούνται ασαφείς οζόμορφες σκιάσεις ποικίλου μεγέθους που αντιστοιχούν στα αδενικά στοιχεία, γραμμοειδείς σκιάσεις που αντιστοιχούν στα ινώδη στοιχεία του μαστού και διάσπαρτες μικροαποτιτανώσεις. Στον υπερηχογαφικό έλεγχο έχουμε μεικτή ετερογενή ηχογένεια του μαστού με περιοχές συμπαγούς υφής που αντιστοιχούν στα αδενικά στοιχεία και μικροκύστεις (χιλιοστών), που αντιστοιχούν στα εκφυλισμένα λόβια.
Πώς αντιμετωπίζονται;
Το σημαντικό είναι ότι οι ινοκυστικές αλλαγές δεν χρήζουν ειδικής αντιμετώπισης και δεν αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης κακοήθειας στο μαστό. Στις περιπτώσεις ωστόσο που κάποιο εύρημα, συνήθως απεικονιστικό, εγείρει την υπόνοια κακοήθειας ακολουθείται η προβλεπόμενη διαδικασία διαφοροδιάγνωσης, με πιθανή βιοψία του μαστού ώστε να αποκλεισθεί συνυπάρχουσα κακοήθεια.
Επιθηλιακές Υπερπλασίες
Συχνά, στο πλαίσιο των ινοκυστικών αλλαγών ανευρίσκονται οι λεγόμενες υπερπλασίες. Αυτές ουσιαστικά οφείλονται σε πολλαπλασιασμό των επιθηλιακών κυττάρων, αυτών δηλαδή που επενδύουν το εσωτερικό των λόβιων και των πόρων. Διακρίνονται:
– ανάλογα με την προέλευσή τους σε πορογενείς (αύξηση των κυττάρων στους πόρους) και λοβιακές (αύξηση των κυττάρων στα λόβια)
– ανάλογα με τη βαρύτητά τους σε μικρού, μέτριου και σοβαρού βαθμού
– ανάλογα με την μορφή των κυττάρων, σε απλές και άτυπες.
Οι τελευταίες, οι άτυπες υπερπλασίες, αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία αλλοιώσεων γιατί η παρουσία τους έχει συσχετιστεί με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού και για το λόγο αυτό χαρακτηρίζονται ως προκαρκινικές βλάβες για την αντιμετώπιση των οποίων ακολουθούνται συγκεκριμένοι κανόνες.
Σκληρυντικές Αλλοιώσεις
Ως σκληρυντικές αλλοιώσεις χαρακτηρίζονται μια σειρά αλλαγών σε κυτταρικό επίπεδο που αφορούν στο λεγόμενο στρώμα του μαστού και όχι στο αδενικό στοιχείο. Είναι καλοήθεις βλάβες και θεωρείται ότι οφείλονται σε εκφύλιση του συνδετικού ιστού, αντίστοιχη με την εκφύλιση που υφίστανται και τα επιθηλιακά κύτταρα. Διακρίνονται 3 βασικές κατηγορίες:
- η σκληρυντική αδένωση, που μπορεί να είναι ασυμπτωματική ή να ψηλαφάται ως περίγραπτη μάζα και να προκαλεί πόνο εντοπισμένο, ενώ στη μαστογραφία χαρακτηρίζεται από την παρουσία διάσπαρτων μικροαποτιτανώσεων. Σε ορισμένες περιπτώσεις δημιουργεί υπόνοια κακοήθειας και οδηγεί σε διενέργεια βιοψίας, με την οποία και τίθεται η διάγνωση της σκληρυντικής αδένωσης.
- η ακτινωτή ουλή είναι μαστογραφικό εύρημα χωρίς κάνενα σύμπτωμα. Ουσιαστικά είναι μια έντονη ίνωση του στρώματος που εγκλωβίζει τους γειτονικούς πόρους και δίνει τη χαρακτηριστική εικόνα της ακτινωτής προβολής των πόρων από ένα κέντρο. Επειδή η διαταραχή αυτή προσομοιάζει την εικόνα μιας μάζας με ακτινωτές προσεκβολές, που αποτελεί χαρακτηριστική απεικόνιση κακοηθειών, οδηγεί πάντα σε βιοψία, συνηθέστερα χειρουργική για τον αποκλεισμό κακοήθειας
- η σύνθετη σκληρυντική αλλοίωση είναι σε ποιότητα ταυτόσημη με την ακτινωτή ουλή, με τη διαφορά ότι είναι μεγαλύτερη σε μέγεθος, με όριο το 1 εκατοστό. Δηλαδή αλλοίωση μικρότερη του 1 εκατοστού χαρακτηρίζεται ως ακτινωτή ουλή ενώ οι μεγαλύτερες του 1 εκατοστού βλάβες χαρακτηρίζονται ως σύνθετες σκληρυντικές αλλοιώσεις. Η διαχέιρισή τους είναι ταυτόσημη.
Χειρουργική αντιμετώπιση καρκίνου του μαστού
