Ελπίδες πως η τεχνητή νοημοσύνη θα καταφέρει να πολλαπλασιάσει τα ποσοστά έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του μαστού και τελικά θεραπείας εκατομμυρίων γυναικών γεννούν τα τελευταία τεχνολογικά δεδομένα.
Σύμφωνα με τους New York Times, η πρόοδος στην τεχνητή νοημοσύνη (A.I.) έχει ήδη αρχίσει να προσφέρει καινοτομίες στον προληπτικό έλεγχο του καρκίνου του μαστού, ανιχνεύοντας ύποπτα σημάδια και ενδείξεις που διαφεύγουν από τους ιατρούς. Μέχρι στιγμής και σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα, οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης δείχνουν μια εντυπωσιακή ικανότητα να εντοπίζουν τον καρκίνο τουλάχιστον τόσο καλά όσο και οι ακτινολόγοι.
Οι εφαρμογές της τεχνητής νοημοσύνης βοηθούν από το 2021 στον έλεγχο για σημάδια καρκίνου που μπορεί να έχει παραβλέψει ένας ακτινολόγος σε όλο και περισσότερες κλινικές και νοσοκομεία στις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βρετανία και την Ευρωπαϊκή Ένωση που δοκιμάζουν ή να παρέχουν δεδομένα προκειμένου να βοηθήσουν στην ανάπτυξη τέτοιων συστημάτων.
Σύμφωνα με τους γιατρούς αλλά και τους προγραμματιστές, η ευρεία χρήση της τεχνολογίας ανίχνευσης καρκίνου εξακολουθεί να αντιμετωπίζει πολλές δυσκολίες.
Καταρχάς, απαιτούνται πρόσθετες κλινικές δοκιμές προτού αυτά τα συστήματα υιοθετηθούν ευρύτερα ως αυτοματοποιημένος δεύτερος ή τρίτος αναγνώστης οθονών καρκίνου του μαστού. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αυξηθεί και ο περιορισμένος αριθμός των ιατρείων που χρησιμοποιούν μέχρι τώρα αυτήν την τεχνολογία.
Το εργαλείο πρέπει επίσης να αποδείξει ότι μπορεί να παράγει ακριβή αποτελέσματα σε γυναίκες κάθε ηλικίας, εθνικότητας και σωματότυπου. Και η τεχνολογία πρέπει να αποδείξει γενικά ότι μπορεί να αναγνωρίσει πιο περίπλοκες μορφές καρκίνου του μαστού και να μειώσει τον αριθμό των αποτελεσμάτων που μπορεί να βγαίνουν ψευδώς θετικά.
Μπορεί η τεχνητή νοημοσύνη να αντικαταστήσει τους ακτινολόγους;
Τα εργαλεία “A.I.” έχουν επίσης προκαλέσει μια συζήτηση σχετικά με το εάν κάποτε θα αντικαταστήσουν τους “Ανθρώπους-Ακτινολόγους”. Οι δημιουργοί αυτής της τεχνολογίας αντιμετωπίζουν ρυθμιστικούς ελέγχους αλλά και τρομερές αντιστάσεις από ορισμένους γιατρούς και ιδρύματα υγείας.
Προς το παρόν όμως, αυτοί οι φόβοι φαίνονται υπερβολικοί, με πολλούς ειδικούς να λένε ότι αυτή η τεχνολογία θα είναι αποτελεσματική και θα την εμπιστεύονται οι ασθενείς, μόνο εφόσον χρησιμοποιηθεί σε συνεργασία με εκπαιδευμένους γιατρούς.
«Και μια μέρα, ίσως η τεχνητή νοημοσύνη να μπορούσε να αποδειχτεί σωτήρια», δήλωσε στους NY Times, ο Δρ. Λάσλο Τάμπαρ, κορυφαίος ακτινοδιαγνώστης μαστού στην Ευρώπη. «Ονειρεύομαι τη μέρα που οι γυναίκες θα πάνε σε ένα κέντρο καρκίνου του μαστού και θα ρωτήσουν: ‘Έχετε A.I. ή όχι;’», είπε χαρακτηριστικά.
Πολλοί από όσους υμνούν την τεχνητή νοημοσύνη πίστευαν ότι μια τέτοια τεχνολογία θα μπορούσε εύκολα να εφαρμοστεί για την ανίχνευση διαφόρων ασθενειών, όπως ο καρκίνος του μαστού. Ο Πήτερ Κέκσμεθι, ο μηχανικός υπολογιστών που ίδρυσε την Kheiron Medical Technologies (μια εταιρεία λογισμικού που αναπτύσσει A.I. εργαλεία που βοηθούν τους ακτινολόγους να εντοπίσουν πρώιμα σημάδια καρκίνου) γνώριζε ότι η πραγματικότητα θα ήταν πιο περίπλοκη.
Η μητέρα του ήταν ακτινολόγος, κάτι που του έδωσε μια ματιά από πρώτο χέρι στις δυσκολίες που συναντά ένας γιατρός για να εντοπίσει πάνω σε μία διαφάνεια έναν μικρό κακοήθη όγκο. Πολύ συχνά οι ακτινολόγοι περνούν ολόκληρες ώρες καθημερινά μέσα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο κοιτάζοντας εκατοντάδες εικόνες και παίρνοντας αποφάσεις που μπορούν να αλλάξουν για πάντα τη ζωή των ασθενών.
Ο Κεκσέμεθι, μαζί με τον συνιδρυτή της εταιρείας του, τον Τόμπιας Ρίκεν, είπε στους NY Times ότι η τεχνητή νοημοσύνη πρέπει να βοηθήσει τους γιατρούς. Για να εκπαιδεύσουν τα συστήματά τους, συνέλεξαν περισσότερες από πέντε εκατομμύρια μαστογραφίες ασθενών των οποίων οι διαγνώσεις ήταν ήδη γνωστές, από κλινικές στην Ουγγαρία και την Αργεντινή, καθώς και από ακαδημαϊκά ιδρύματα, όπως το Πανεπιστήμιο Emory. Η εταιρεία, η οποία βρίσκεται στο Λονδίνο, έχει επίσης 12 ακτινολόγους για να “διδάσκουν” στα συστήματα μέσω ειδικών λογισμικών πώς να εντοπίζουν την ανάπτυξη καρκίνου από το σχήμα, την πυκνότητα, τη θέση και άλλους παράγοντες.
Τα πρώτα ενθαρρυντικά απτά αποτελέσματα
Μέσα από τα εκατομμύρια των περιπτώσεων με τα οποία τροφοδοτείται το σύστημα, αυτή η τεχνολογία δημιουργεί μια μαθηματική αναπαράσταση των “κανονικών” μαστογραφιών και εκείνων με καρκίνο. Με την ικανότητα να βλέπει κάθε εικόνα με πιο λεπτομερή τρόπο από το ανθρώπινο μάτι, στη συνέχεια συγκρίνει αυτά τα πρότυπα που έχει για να βρει ανωμαλίες σε κάθε μαστογραφία.
Πέρσι, μετά από την εξέταση σχεδόν 275.000 περιπτώσεων καρκίνου του μαστού, η εταιρεία Kheiron ανακοίνωσε ότι το λογισμικό της έφτασε σε επιτυχία τις επιδόσεις των γιατρών ακτινολόγων, μόνο όμως όταν ενεργούσε ως ο δεύτερος αναγνώστης σαρώσεων των μαστογραφιών.
Επίσης, μείωσε τον φόρτο εργασίας των ακτινολόγων κατά τουλάχιστον 30%, επειδή μείωσε και τον αριθμό των ακτινογραφιών που χρειάζονταν για να μελετήσουν. Σε άλλα αποτελέσματα που ήρθαν από μια ουγγρική κλινική πέρσι, η τεχνολογία αύξησε το ποσοστό ανίχνευσης καρκίνου κατά 13%, επειδή εντοπίστηκαν περισσότεροι κακοήθεις όγκοι.
Ο Δρ Τάμπαρ, του οποίου οι τεχνικές ανάγνωσης μαστογραφίας είναι αυτές που συνήθως χρησιμοποιούνται και από τους περισσότερους ακτινολόγους, δοκίμασε το λογισμικό το 2021 πάνω σε κάποιες από τις πιο δύσκολες περιπτώσεις της καριέρας του, στις οποίες οι ακτινολόγοι δεν είχαν προσέξει τα σημάδια ενός αναπτυσσόμενου καρκίνου. Και σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, η τεχνητή νοημοσύνη κατάφερε να τα εντοπίσει.
Η τεχνολογία της Kheiron χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά σε ασθενείς το 2021 σε μια μικρή κλινική στη Βουδαπέστη που ονομάζεται MaMMa Klinika.
Και ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείται; Αφού ολοκληρωθεί μια μαστογραφία, δύο ακτινολόγοι την εξετάζουν για σημάδια καρκίνου. Στη συνέχεια η τεχνητή νοημοσύνη είτε συμφωνεί με τους γιατρούς είτε επισημαίνει περιοχές για έλεγχο ξανά.
Σε πέντε παραρτήματα της MaMMa Klinika στην Ουγγαρία, έχουν τεκμηριωθεί 22 περιπτώσεις από το 2021 στις οποίες η τεχνητή νοημοσύνη εντόπισε έναν καρκίνο που διέφυγε από τους ακτινολόγους.
«Είναι μια τεράστια ανακάλυψη», είπε ο Δρ Αντράς Βαντάσζι, ο διευθυντής της MaMMa Klinika. «Αν αυτή η διαδικασία σώσει μία ή δύο ζωές, τότε αρκεί για να πούμε ότι θα αξίζει τον κόπο».
Η ίδια η εταιρεία, η Kheiron, ισχυρίστηκε ότι η τεχνολογία απέδωσε καλύτερα “δουλεύοντας” μαζί με τους γιατρούς, και όχι αντικαθιστώντας τους.