Λοιμώξεις Μαστού

Λοιμώξεις προσβάλλουν συχνά το μαστό, πολύ λιγότερο ωστόσο σε σχέση με το παρελθόν. Ουσιαστικά αποτελούν φλεγμονές του μαζικού αδένα ή του δέρματος του μαστού που προκαλούνται από την είσοδο μικροβίου στους ιστούς και τον πολλαπλασιασμό του. Το αίτιο είναι ποικίλο και μπορεί να είναι προφανές π.χ. θηλασμός, πρόσφατη χειρουργική επέμβαση ή και όχι τόσο ευδιάκριτο όπως στις περιθηλαίες λοιμώξεις.

Περιθηλαία Λοίμωξη

αναφέρεται και ως περιπορική μαστίτιδα, περιθηλαίο απόστημα ή συρίγγιο αλλά και ως νόσος Zuska (από το χειρουργό που την περιέγραψε ως ξεχωριστή νοσολογική οντότητα). Είναι σύνθετη κατάσταση στην οποία αναπτύσσεται μικροβιακή λοίμωξη στο τοίχωμα των πόρων του μαστού πριν την εκβολή τους στη θηλή. Για τη λοίμωξη αυτή έχουν ενοχοποιηθεί πολλοί παράγοντες όπως η συγγενής εισολκή της θηλής, η πορεκτασία, το κάπνισμα και γενικώς συνθήκες που οδηγούν σε απόφραξη των πόρων, συλλογή ρυπαρού υλικού στο εσωτερικό τους και αποικισμό αυτού από μικρόβια της περιοχής (αερόβια και αναερόβια).
Σπανιότερα, αναφέρεται λοίμωξη σε έδαφος νέκρωσης σε υποκείμενο in situ καρκίνωμα (DCIS). Φαίνεται να εξελίσσεται σε στάδια με πρώτο το οπισθοθηλαίο άλγος λόγω απόφραξης των πόρων, στη συνέχεια με εμφάνιση ψηλαφητής επώδυνης μάζας, που αντιστοιχεί σε απόστημα λόγω εγκατάστασης μικροβίων και τέλος τη δημιουργία συριγγίου, δηλαδή μόνιμης επικοινωνίας του πάσχοντος πόρου με το δέρμα της θηλαίας άλω, λόγω επέκτασης της φλεγμονής και αδυναμίας εκρίζωσής της με αντιβιοτικά. Η θεραπεία είναι χειρουργική με αφαίρεση του συριγγίου και όλου του επιμολυσμένου οπισθοθηλαίου μαζικού παρεγχύματος.

Περιφερικό Απόστημα

Είναι σπανιότερο και σχετίζεται συχνά με άλλα νοσήματα όπως σακχαρώδης διαβήτης, ρευματοειδής αρθρίτιδα, κορτιζονοθεραπεία, κοκκιωματώδη λοβιακή μαστίτιδα και τραύμα. Για τη θεραπεία ακολουθούνται οι γενικές αρχές αντιμετώπισης, λόγω όμως των συχνών υποτροπών συνιστάται η αποφυγή εκτεταμένων διανοίξεων και εκτομών.

Μετεγχειριτική Λοίμωξη

• Μπορεί να εμφανιστεί άμεσα μετεγχειρητικά ή και αρκετά αργότερα, μετά την επούλωση του τραύματος. Εμπλεκόμενοι μικροοργανισμοί είναι αυτοί της χλωρίδας της περιοχής (δέρμα, πόροι), αλλά και νοσοκομειακά παθογόνα. Σχετίζεται με:
• το είδος της θεραπευόμενης νόσου (πιο συχνά σε φλεγμονώδες έδαφος, π.χ. περιπορική μαστίτιδα)
• την έκταση του χειρουργείου (μείζονες εκτομές, αυξημένος χειρουργικός χρόνος π.χ. μαστεκτομή και λεμφαδενικός καθαρισμός μασχάλης)
• μετεγχειρητικούς χειρισμούς ( παρακέντηση- παροχέτευση σερόματος)
• χρήση ξένων σωμάτων ( ενθέματα)
• χορήγηση ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων (χημειοθεραπευτικά) και ακτινοβολίας μετά ογκεκτομή. 

Λοίμωξη Γαλουχίας

Προσβάλλει το 5% των γυναικών που θηλάζουν, είτε τις πρώτες εβδομάδες είτε στη φάση απογαλακτισμού του βρέφους. Κακή υγιεινή παλιότερα, τραυματισμός της θηλής και κακή τεχνική θηλασμού με διακοπή της ροής του γάλακτος αναφέρονται ως αίτια.
Ο Staphylococcus Aureus αλλά και ο Epidermidis και διάφοροι Streptococci ενοχοποιούνται, όπως επίσης στις πρώτες εβδομάδες και νοσοκομειακά παθογόνα, θεωρείται δε ότι εισέρχονται διαμέσου της θηλής και ταξιδεύουν κατά μήκος των γαλακτοφόρων πόρων. Εμφανίζεται με άλγος και εντοπισμένο οίδημα και ερυθρότητα, μπορεί όμως να προσβάλλει όλο το μαστό εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα και η ασθενής να γίνει τοξική.
Μαζί με την αντιβιοτική θεραπεία συνιστάται παροχέτευση του παραγόμενου γάλακτος.
Η καλύτερη αντλία είναι το στόμα του βρέφους, οπότε η συνέχιση του θηλασμού προκρίνεται (τα αντιβιοτικά και τα μικρόβια που περνούν στο γάλα δεν φαίνεται να βλάπτουν το βρέφος), ενώ σε βαρείες καταστάσεις μπορεί να γίνει φαρμακευτική διακοπή της παραγωγής γάλακτος. Για το λόγο αυτό δεν πρέπει να χορηγούνται αντιβιοτικά που μπορεί να βλάψουν το βρέφος (τετρακυκλίνες, χλωλαμφενικόλη, κινολόνες). Σε μη ανταπόκριση γίνεται αλλαγή των αντιβιοτικών, για κάλυψη ανθεκτικών παθογόνων ενώ επί εμμονής της εικόνας ή και παρουσίας συμπαγούς μάζας θα πρέπει να αποκλεισθεί το ενδεχόμενο υποκείμενης κακοήθειας.  

Λοιμώξεις Δέρματος Μαστού

• Εμφανίζονται συχνότερα σε παχύσαρκες γυναίκες με μεγάλους μαστούς και πιθανόν κακή υγιεινή, αφορούν δε συνήθως τον κάτω πόλο του μαστού. Κοινότερο μικρόβιο είναι ο S. Aureus. Μερικές μορφές είναι:
• Κυταρίτιδα : συχνότερα μετά από χειρουργική επέμβαση στο μαστό
• Δογιήνωση – Σμηγματογόνος Κύστη Επιμολυνθείσα: οι σμηγματογόνες κύστεις εμφανίζονται και στην περιοχή του μαστού και είναι δυνατό να επιμολυνθούν.
• Παράτριμμα: λοίμωξη από Candida Albicans των υπομαζικών πτυχών.
• Ιδρωταδενιτιδα: συστηματική νόσος των αποκρινών αδένων του δέρματος που μπορεί να προσβάλλει εκτός από το περίνεο και τη μασχαλιαία χώρα συνηθέστερα, και τον μαστό στη περιοχή της υπομαζικής πτυχής, και μάλιστα συχνότερα σε καπνιστές

Σπάνιες Λοιμώξεις

Σπάνιες λοιμώξεις που έχουν περιγραφεί αφορούν σε προσβολή του μαστού από μη κοινούς παθογόνους μικροοργανισμούς όπως ο ιός HIV, το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης, μύκητες, τρεπόνημα της σύφιλης, παράσιτα κ.α. αγνώστου δε αιτιολογίας αναφέρεται και η κοκκιωματώδης λοβιακή μαστίτιδα που εμφανίζεται σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας με την εικόνα σκληρής επώδυνης μάζας ή και πολλαπλών περιφερικών αποστημάτων.