ΓΕΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
Ως πρόληψη στο πλαίσιο της Υγείας ορίζεται η λήψη μέτρων για την αποφυγή νόσων που αφορούν τα άτομα ή μεγαλύτερους πληθυσμούς. Για την εφαρμογή μέτρων πρόληψης μιας νόσου, λαμβάνονται υπόψιν κάποιες παράμετροι.
Συγκεκριμένα:
- Η πρόληψη αφορά ασυμπτωματικά άτομα, δηλαδή άτομα χωρίς συμπτώματα κάποιας νόσου, που έχουν ωστόσο προδιαθεσικούς παράγοντες για την εμφάνιση αυτής της νόσου.
- Οι νόσοι στις οποίες επικεντρώνεται η πρόληψη είναι σοβαρές και θέτουν την υγεία του ατόμου σε σημαντικό κίνδυνο, εάν δεν αντιμετωπιστούν πρώιμα. Η δε θεραπεία των νόσων αυτών έχει σοβαρές επιπτώσεις στο άτομο που νοσεί (οικογενειακές, κοινωνικές, οικονομικές, εργασιακές) και στα Συστήματα Υγείας και Εργασίας που καλούνται να καλύψουν τη θεραπεία αυτή.
- Εάν είναι γνωστά τα αίτια μιας νόσου, τότε εφαρμόζονται μέτρα για εξάλειψη αυτών των αιτίων. Η διαδικασία αυτή αποτελεί την πρωτογενή πρόληψη, δηλαδή την αιτιολογική.
- Εάν για μια νόσο δεν είναι απόλυτα γνωστά τα αίτια, αλλά αυτή είναι δυνατό να αντιμετωπιστεί/ θεραπευθεί στην αρχική της έκφανση και πολύ πιο δύσκολο εάν εξελιχθεί, τότε λαμβάνονται μέτρα για την ανίχνευση της νόσου σε ιάσιμο στάδιο. Η διαδικασία αυτή αποτελεί τη δευτερογενή πρόληψη (Screening), την αναζήτηση δηλαδή νόσων σε πρώιμο στάδιο.
- Η ατομική πρόληψη αφορά κάθε άτομο ξεχωριστά. Ακολουθεί τις ιατρικές οδηγίες που αφορούν στα διάφορα νοσήματα και προσαρμόζεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ατόμου (κληρονομικότητας, συνηθειών, κοινωνικού και οικονομικού περιβάλλοντος).
- Η πληθυσμιακή πρόληψη αφορά σε μεγάλες ομάδες ατόμων με κοινά χαρακτηριστικά και εφαρμόζεται από τα εκάστοτε συστήματα υγείας, που καλούνται να προστατεύσουν διαφορετικούς πληθυσμούς από ποικίλους κινδύνους και ανάλογα με τις δυνατότητες του κράτους από το οποίο εκπορεύονται. Η πληθυσμιακή πρωτογενής πρόληψη στρέφεται προς την εξάλειψη γνωστών αιτιολογικών παραγόντων για διάφορα νοσήματα, με κυριότερο παράδειγμα τους εμβολιασμούς έναντι σοβαρών μολυσματικών ασθενειών. Από την άλλη, η πληθυσμιακή πρόληψη σε δευτερογενές επίπεδο, δηλαδή αυτό της πρώιμης ανίχνευσης νόσων, κατευθύνεται προς ασθένειες που πληρούν τα παρακάτω κριτήρια:
- Είναι πολύ συχνές στον πληθυσμό
- Είναι ιάσιμες εάν ανιχνευθούν πρώιμα
- Είναι εύκολα ανιχνεύσιμες σε πρώιμο στάδιo
Η σημασία της πρόληψης είναι αδιαμφισβήτητη. Σε ατομικό επίπεδο, η πρόληψη από σοβαρές νόσους:
- Δίνει τη δυνατότητα της επιμήκυνσης και βελτίωσης της ποιότητας ζωής
- Προφυλάσσει το οικογενειακό περιβάλλον του ατόμου
- Εξασφαλίζει την εργασιακή, οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα του ατόμου
- Δίνει στο άτομο τον έλεγχο πάνω σε θέματα της Υγείας του
Παρόμοια, σε πληθυσμιακό επίπεδο:
- Εξασφαλίζει υψηλό επίπεδο υγείας του πληθυσμού
- Πραγματοποιεί ορθολογικότερη χρήση των υπηρεσιών υγείας (πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας)
- Κάνει καλύτερη κατανομή των πόρων του συστήματος
- Προστατεύει συνδεόμενους με την υγεία τομείς της κοινωνίας (οικογένεια, εργασία, οικονομία)
Διαβάστε ακόμη για τη Πρόληψη του Καρκίνου του Μαστού:
Χειρουργική αντιμετώπιση καρκίνου του μαστού
